فواید علمی سیر و برترین روش مصرف آن
به گزارش سفر به هند، سیر یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که از دیرباز در طب سنتی برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شده است. فواید سیر به علت ترکیبات فعال آن مانند آلیسین (Allicin) است که دارای خواص ضدالتهابی، ضدویروسی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است. بسیاری از تمدن های باستان، از مصر و یونان گرفته تا چین و هند، به فواید سیر برای درمان بیماری ها اعتقاد داشتند. این گیاه نه تنها در آشپزی، بلکه در پزشکی مدرن نیز به علت تأثیرات مثبت آن بر سلامت قلب، کاهش فشار خون و کنترل کلسترول مورد آنالیز قرار گرفته است. با این حال، بوی سیر یکی از مسائل مصرف آن است که به علت ترکیبات سولفور ایجاد می گردد. روش های متعددی برای کاهش این بو وجود دارد، از جمله مصرف لیمو، جعفری یا شیر پس از خوردن آن. بعلاوه، مقدار مصرف سیر باید کنترل شده باشد، زیرا مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش یا تداخل با بعضی داروها گردد. بسیاری از داروهای مکمل نیز از عصاره سیر ساخته شده اند تا مزایای آن را بدون بوی ناخوشایند ارائه دهند. در ادامه، 5 حقیقت علمی درباره فواید و روش مصرف سیر را آنالیز خواهیم کرد.

1- سیر از هزاران سال پیش در طب سنتی استفاده می شد
سیر از دوران باستان به عنوان یک درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. مصریان باستان سیر را به بردگان خود می دادند تا توان بدنی بیشتری داشته باشند و در ساختن اهرام مصر استقامت بیشتری نشان دهند. در طب سنتی چین، از سیر برای درمان بیماری های ریوی و گوارشی استفاده می شد. یونانیان نیز به خصوص بقراط، پدر علم پزشکی، از سیر برای کاهش عفونت ها و بهبود سیستم ایمنی بدن استفاده می کردند. بعلاوه در طب سنتی ایران، سیر به عنوان ماده ای ضدعفونی نماینده و تصفیه نماینده خون شناخته می شد. امروزه، مطالعات علمی نشان داده است که ترکیبات گوگردی موجود در سیر می توانند در کاهش التهابات بدن، مقابله با میکروب ها و حتی کاهش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی مؤثر باشند. این تاریخچه نشان می دهد که باور به فواید سیر تنها یک افسانه نیست، بلکه قرن ها مورد استفاده قرار گرفته و اکنون با شواهد علمی تأیید شده است.
2- فواید سیر به علت ترکیبات خاص آن است
سیر دارای ترکیبات فعالی مانند آلیسین است که خواص ضدباکتریایی، ضدویروسی و آنتی اکسیدانی قوی دارد. هنگامی که سیر خرد یا له می گردد، ترکیبی به نام آلیین (Alliin) به آلیسین تبدیل می گردد که عامل اصلی خواص دارویی این گیاه است. مطالعات نشان داده اند که آلیسین می تواند فشار خون را کاهش دهد، کلسترول بد (LDL) را کم کند و از لخته شدن خون جلوگیری کند. بعلاوه، بعضی تحقیقات نشان داده اند که سیر تازه ممکن است در کاهش خطر ابتلا به سرطان های خاص مانند سرطان معده و روده مؤثر باشد. این ترکیبات می توانند به تقویت سیستم ایمنی یاری نمایند و بدن را در برابر عفونت های ویروسی و باکتریایی مقاوم تر سازند. با این حال، برای بهره مندی از بیشترین فواید سیر، بهتر است آن را خام یا کمی تفت داده شده مصرف کرد، زیرا گرمای زیاد ممکن است بعضی از ترکیبات فعال آن را از بین ببرد.
3- بوی سیر به علت ترکیبات گوگردی است و روش هایی برای کاهش آن وجود دارد
بوی تند و ماندگار سیر ناشی از ترکیبات گوگردی مانند دی آلیل دی سولفید (Diallyl Disulfide) و آلیسین است که هنگام خرد شدن یا جویدن سیر آزاد می شوند. این ترکیبات به وسیله ریه ها و پوست دفع می شوند، به همین علت بوی سیر می تواند برای مدت طولانی در تنفس و بدن باقی بماند. یکی از برترین روش ها برای کاهش بوی سیر، مصرف شیر، جعفری، سیب یا لیمو پس از خوردن آن است که می تواند ترکیبات گوگردی را تجزیه کند. بعلاوه، نوشیدن چای سبز و جویدن دانه های رازیانه یا هل می تواند در کاهش بوی بد تنفس پس از مصرف سیر مؤثر باشد. بعضی تحقیقات نشان داده اند که مصرف سیر سیاه (Black Garlic) که به صورت تخمیرشده تهیه می گردد، بوی کمتری دارد ولی همچنان خواص درمانی خود را حفظ می نماید.
4- اندازه مصرف سیر باید متعادل باشد
هرچند سیر فواید بسیاری دارد، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است مسائلی ایجاد کند. تحقیقات نشان داده اند که مصرف روزانه یک تا دو حبه سیر خام برای بیشتر افراد بی خطر است و فواید سلامتی دارد. اما مصرف بیش از حد سیر خام می تواند باعث تحریک معده، مسائل گوارشی، افت شدید فشار خون و حتی خونریزی گردد. بعضی افراد ممکن است به ترکیبات موجود در سیر حساسیت داشته باشند و دچار واکنش های آلرژیک شوند. بعلاوه، مصرف زیاد سیر خام ممکن است در بعضی افراد باعث سوزش معده و تحریک دیواره روده گردد. اگر قصد دارید سیر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید، بهتر است ابتدا با میزان کم آغاز کنید تا بدن شما به آن عادت کند.
5- سیر با بعضی داروها تداخل دارد
مصرف سیر می تواند با بعضی داروها تداخل ایجاد کند و تأثیر آن ها را افزایش یا کاهش دهد. افرادی که داروهای رقیق نماینده خون مانند وارفارین (Warfarin) مصرف می نمایند، باید در مصرف سیر خام احتیاط نمایند، زیرا می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. بعلاوه، سیر می تواند اندازه جذب بعضی داروهای ضدویروسی و ضدافسردگی را تغییر دهد. افرادی که داروهای کاهش فشار خون مصرف می نمایند، باید مراقب باشند زیرا سیر به طور طبیعی فشار خون را پایین می آورد و مصرف هم زمان آن با این داروها ممکن است باعث افت بیش از حد فشار خون گردد. علاوه بر این، بعضی مطالعات نشان داده اند که مصرف زیاد سیر می تواند سطح داروهای کنترل دیابت را تغییر دهد و سطح قند خون را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، اگر داروهای خاصی مصرف می کنید، بهتر است قبل از مصرف مداوم سیر با پزشک خود مشورت کنید.
6- سیر سرخ شده یا پخته شده اثرات درمانی متفاوتی دارد
سیر خام سرشار از آلیسین است، ترکیبی گوگردی که بسیاری از فواید درمانی این گیاه را تأمین می نماید. اما زمانی که سیر پخته یا سرخ شده، بخش زیادی از آلیسین آن از بین می رود، زیرا این ترکیب به گرما حساس است. با این حال، سیر پخته همچنان خواص آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی خود را حفظ می نماید و همچنان برای سلامت قلب، کاهش کلسترول و تقویت سیستم ایمنی مفید است. بعضی تحقیقات نشان داده اند که سیر بو داده یا پخته شده می تواند تأثیر کمتری بر فشار خون داشته باشد، اما همچنان برای سلامت عمومی مفید است. مصرف سیر سرخ شده در روغن ممکن است میزان چربی غذا را افزایش دهد، اما همچنان بعضی خواص خود را حفظ می نماید. سیر سیاه که طی فرآیند تخمیر تهیه می گردد، دارای اندازه بیشتری از آنتی اکسیدان ها و ترکیبات مفید است و بوی کمتری نسبت به سیر خام دارد. برترین روش مصرف سیر، خرد کردن و قرار دادن آن در معرض هوا به مدت 10 دقیقه قبل از پخت است تا بخشی از آلیسین آن حفظ گردد. بنابراین، اگرچه سیر خام قوی ترین اثر درمانی را دارد، اما سیر پخته شده نیز همچنان مفید است و می تواند جایگزین مناسبی برای کسانی باشد که نمی توانند سیر خام مصرف نمایند.
7- سیر در ادبیات فارسی به عنوان نماد قدرت و محافظت شناخته شده
سیر از دیرباز در فرهنگ و ادبیات فارسی جایگاه ویژه ای داشته و در داستان ها و متون کهن به عنوان نماد قدرت، محافظت و درمان به کار رفته است. در ادبیات عامیانه، سیر به عنوان دفع نماینده شر، بیماری ها و ارواح شیطانی شناخته شده است. در بعضی از متون قدیمی ایرانی، از سیر به عنوان گیاه محافظ در برابر چشم زخم یاد شده است. در شاهنامه فردوسی، گیاهان دارویی مختلفی از جمله سیر، به عنوان داروی شفابخش معرفی شده اند که نشان از آگاهی گذشتگان نسبت به فواید این گیاه دارد. در فرهنگ ایرانی، استفاده از سیر در غذاهای سنتی نشانه ای از سلامتی و افزایش قدرت بدنی بوده است. حتی در بعضی افسانه ها، گفته شده است که سربازان در دوران باستان قبل از نبرد سیر می خوردند تا نیروی بیشتری پیدا نمایند. بعلاوه، در بعضی منطقه ها روستایی ایران، هنوز هم اعتقاد بر این است که بوی سیر می تواند انرژی های منفی را از بین ببرد.
8- انواع مختلف سیر تأثیرات متفاوتی بر سلامت دارند
سیر به اشکال و انواع مختلفی در طبیعت یافت می گردد که هرکدام ترکیبات و اثرات متفاوتی دارند. سیر سفید (Garlic) که رایج ترین نوع آن است، بیشترین اندازه آلیسین را دارد و برای کاهش فشار خون و تقویت سیستم ایمنی مفید است. سیر صورتی (Pink Garlic) طعم ملایم تری دارد و در آشپزی مورد استفاده قرار می گیرد. سیر سیاه (Black Garlic) که به وسیله فرآیند تخمیر فراوری می گردد، دارای مقادیر بیشتری از آنتی اکسیدان ها است و برای سلامت قلب و کاهش التهاب مؤثرتر از سیر معمولی است. سیر فیل دندان (Elephant Garlic) در واقع نوعی پیاز است که طعمی شبیه به سیر دارد اما اندازه آلیسین آن کمتر است. سیر وحشی (Wild Garlic) که بیشتر در منطقه ها کوهستانی رشد می نماید، دارای ترکیبات قوی تری است که ممکن است در درمان بعضی بیماری های خاص مؤثر باشد. هر نوع سیر بسته به اندازه ترکیبات گوگردی و روش رشد، اثرات متفاوتی روی بدن دارد و انتخاب نوع مناسب آن بستگی به نیازهای فردی دارد.
9- سیر در بعضی موارد می تواند مضر باشد
با وجود فواید زیاد، مصرف سیر برای بعضی افراد می تواند مسائلی ایجاد کند. سیر خام ممکن است در بعضی افراد باعث تحریک معده و ایجاد ریفلاکس اسیدی گردد. بعلاوه، افرادی که دارای فشار خون پایین هستند، باید در مصرف آن احتیاط نمایند، زیرا ممکن است فشار خون را بیش از حد کاهش دهد. سیر ممکن است خون را رقیق کند، بنابراین کسانی که داروهای ضدانعقاد مصرف می نمایند، باید قبل از استفاده زیاد از آن با پزشک مشورت نمایند. بعضی افراد ممکن است به ترکیبات موجود در سیر حساسیت داشته باشند که می تواند باعث واکنش های آلرژیک مانند خارش، تورم یا مسائل گوارشی گردد. بعلاوه، مصرف بیش از حد سیر ممکن است باعث کاهش جذب ید در بدن گردد و عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار دهد. زنان باردار نیز باید در مصرف زیاد سیر احتیاط نمایند، زیرا ممکن است باعث تغییرات هورمونی گردد.
10- داروهای ساخته شده از ترکیبات فعال سیر در پزشکی مدرن استفاده می شوند
بسیاری از ترکیبات فعال موجود در سیر در قالب مکمل های دارویی و قرص های گیاهی در دسترس هستند. این مکمل ها برای افرادی طراحی شده اند که نمی توانند سیر خام مصرف نمایند اما می خواهند از فواید آن بهره مند شوند. قرص های حاوی عصاره سیر معمولاً فاقد بوی تند سیر هستند، اما همچنان ترکیبات مفید آن را حفظ می نمایند. بعضی از داروهای مبتنی بر سیر برای کاهش فشار خون، تقویت ایمنی بدن و کاهش کلسترول استفاده می شوند. کپسول های آلیسین که حاوی فرم تثبیت شده این ترکیب هستند، یکی از محبوب ترین مکمل های گیاهی در اروپا و آمریکا محسوب می شوند. روغن سیر نیز در بعضی از محصولات دارویی برای کاهش التهاب و درمان عفونت های پوستی استفاده می گردد. بعضی از این مکمل ها ممکن است اثرات قوی تری نسبت به سیر تازه داشته باشند، اما باید با دوز تعیین و تحت نظر پزشک مصرف شوند.
منبع: یک پزشک