توضیح رساله المشاعر ملاصدرا به چاپ سوم رسید - سفر به هند

در میان ده ها اثر ارزنده صدرالمتألهین رساله المشاعر - علی رغم حجم اندک خود - جایگاهی بس رفیع و وسیع دارد، در این کتاب صدرالمتألهین امّهات ابتکارات و نوآوری های خود را، که همه اثار و لوازم سه مسأله وحدت وجود، اصالت وجود و تشکیک وجود مورد اشاره است، به بحث گذارده است.

کتاب مشاعر را فیلسوفان و دانشوران زیادی توضیح نموده اند که کامل ترین آنها توضیح حکیم ملامحمدجعفر لاهیجی است. این توضیح را سید جلال الدین آشتیانی تصحیح نموده و ضمن آن، توضیح ها و نکته های ارزشمندی آورده است.

این کتاب، نوعی نقد اندیشه های شیخ احمد احسائی بنیانگذار مکتب شیخیه و کشفیه یا پایین سری است. توضیح رساله محمدمحمدجعفر لنگرودی (لاهیجی) از تبحّر مؤلف در فلسفه و عرفان حکایت داشته و تعلیقات سید جلال الدین آشتیانی بر آن افزوده است. ولی افزون بر تحقیقات فراوان فلسفی استاد آشتیبانی در پاورقی های این کتاب، مقدمه سودمند ایشان در بیان تاریخ فلسفه در چند قرن پس از ملاصدرا، که بسیار تاریک و مبهم است و کمتر در خصوص آن کار و تحقیق شده، شاید ارزشی برابر با اصل کتاب داشته باشد.

شارح این اثر در مقدمه آورده است: این توضیح را برای آن گفتم که طلاب به اهمیت فلسفه ملاصدرا پی ببرند و برای خواندن تحصیل حکمت متعالیه به خواندن چند ورق توضیح منظومه و فراگرفتن یک مشت الفاظ مهمول و عبارات مشعشع بسنده نکنند.

اصل این اثر به زبان عربی نوشته شده است.