ارائه آمار درباره اندازه عرضه دارو متوقف شده است - سفر به هند

مجتبی بوربور، نایب رئیس اتحادیه واردنمایندگان دارو درباره اظهاراتی مبنی بر کمبود دارو در بازار گفت: در حال حاضر کمبود داروی ساخته شده در کشور وجود دارد؛ دارو از دو طریق تامین می گردد، یا کالای ساخته شده وارد و یا در داخل فراوری می کنیم. کمبودهایی که امروز در بازار وجود دارد از هر دو جهت است.

وی اضافه نمود: طولانی شدن جهت تامین مواد اولیه باعث شده که فراوری با مشکل روبرو گردد. واردات نیز در سال 1400 به شدت تحت کنترل وزارت بهداشت بوده و فرایند کاهشی داشته است. بنابراین به محض اینکه که مسئله ای در فرایند فراوری به وجود می آید نبود واردات خود را نشان می دهد و کمبود در بازار ایجاد می گردد.

بوربور توضیح داد: سیاست های بیش از حد سختگیرانه وزارت بهداشت باعث ایجاد مسائل فعلی و کمبود شده، به طوری که در حوزه پخش نیز وزارت بهداشت امور را به دست خود گرفته است. در گذشته به این صورت بود که اگر صد کالا به شرکت های پخش و توزیع داده می شد حالا وزارت بهداشت می گوید باید مکان هایی که این وزارتخانه تعیین می نماید داده گردد. یعنی وزارت بهداشت نامه ای ارسال و برنامه پخش را هم تعیین می نماید. چنین رویکردی باعث به هم خوردن تعادل عرضه و تقاضا شده و مشکل دسترسی به وجود می آید.

وی ادامه داد: فرض کنید داروی الف را 3 شرکت تامین می نمایند که یک شرکت واردنماینده و دو شرکت دیگر فراورینماینده هستند. وقتی جلوی واردات گرفته می گردد در اولین سطح کمبود یک برند در بازار ایجاد می گردد. در سطوح بعدی اگر دو شرکت دیگر در تامین مواد اولیه یا موارد دیگر مربوط به فراوری به مشکل بر بخورند، کل تامین دارو دچار چالش و کمبود می گردد.

نایب رئیس اتحادیه واردنمایندگان دارو گفت: سیاست توزیع وزارت بهداشت بر مبنای سابقه مصرف، ماهیت دارو و جمعیت است. مثلا؛ بر اساس این فاکتورها یک هشتم از یک دارو به تهران تخصیص داده می گردد، در کل شاخص ها موارد مناسبی هستند اما عرضه و تقاضا را به هم می زند. ممکن است در یک شهر دارو زود و در شهر دیگر دیرتر تمام گردد بنابراین این مداخلات باعث ایجاد کمبود در نقاطی می گردد.

وی اضافه نمود: ممکن است در مواردی کمبود نسبت به انتظار مردم وجود داشته باشد. برای مثال یک فرد در گذشته به قدری که خودش احساس احتیاج می کرد انسولین خریداری می کرد اما با پروتکل های وزارت بهداشت برای خرید انسولین محدودیت ایجاد شده است. بنابراین در چنین مواردی بیشتر از کمبود موضوع دسترسی مطرح است. گرچه کوشش برای توزیع عادلانه دارو وجود دارد اما بازهم احتمال کمبود در منطقه ها حاشیه ای بیشتر است.

بوربور در پاسخ به سوالی پیرامون مقدار کاهش عرضه نسبت به مدت مشابه سال گذشته گفت: قبلا وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو آمارهایی در خصوص مقدار عرضه ارائه می کرد اما اخیرا این موضوع متوقف و شفافیت کاهش پیدا نموده است. بنابراین ما جز یک سری قوانین و کلیات چیز دیگری نمی دانیم برای مثال می دانیم که واردات دارویی که فراوری مشابه داخلی دارد ممنوع است و می دانیم که تاثیر این قانون باعث محدود شدن عرضه است اما آمار دقیقی منتشر نمی گردد.

وی خاطرنشان ساخت: تخصیص ارز در سال 1400 نسبت به سال 99 برای حوزه دارو حدود 30 درصد کاهش یافت. هرچند در بودجه 1401 در پی جبران این کسری هستند.