ناگفته های یک کارگردان تئاتر از تهدیدات گروه فشار - سفر به هند

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، نمایش مجلس قتل رئیس جمهور به کارگردانی امیر امیری اجرایش را از 22 دی ماه در تماشاخانه مهرگان آغاز نموده است. این نمایش روایتی است از مکافات نفاق و دوروئی. مکافات جنایت همیشه مرگ نیست، گاهی نفرینی می گردد که تا سرانجام دنیا مانند بختک بر تن و روح جنایتکاران مسلط می گردد.

کامبیز نیک آمیز، آرزو اولیائی، مهشاد بهبودی، محدثه بهمنی، مینا ترکمن، فریاد جودی، محمد مهدی حاجی علی، مهدی خاوری، پوریا فرجی، حمید فردین، مریم قریشی، نازنین زینب نصیری بازیگران این نمایش هستند. این نمایش شهریور ماه نیز در تماشاخانه سرو اجرا خوانی شد.

امیری، به گفته خودش سعی نموده اثری انقلابی و جدی را در یک تماشاخانه خصوصی بدون حمایت دولت به صحنه ببرد، در تبادل نظر با فارس مطرح نمود: همیشه برایم دغدغه بوده است که بفهمم آیا بین هنر اصیلِ متفکر و هنر متکی بر گیشه می گردد پیوندی برقرار کرد؟ هر چند در هنر های ایرانی مانند خوشنویسی این مسئله اتفاق می افتد، اما در سینما و تئاتر تا بوده چنین بوده که هنر متکفر که داعیه دار ارزشی و تفکری است می باید به وسیله نهاد های دولتی و غیر دولتی حمایت می شدند و امیدی به بازگشت سرمایه اولیه نداشتند و از طرف دیگر بازگشت سرمایه فقط و فقط برای آثاری رخ می داد که جنبه تفننی داشته و جز پر کردن وقت خلق الله فایده ای دیگر ندارند.

وی در ادامه اضافه نمود: امروزه بیشتر فیلم های سینمایی و نمایش هایی که فراوری می گردد برای خود رسالتی جز تفنن و وقت گذرانی قائل نیستند، نمایش هایی که امروز در سالن های خصوصی به روی صحنه می رود حتی اگر به ظاهر نویسندگان بزرگی مانند میلر و چخوف داشته باشند، در پروسه ترجمه و دراماتوژی و بازنویسی باید تبدیل به آثاری پر از طنز های سطحی و متلک های جنسی شوند تا بتوانند در سالن های خصوصی برای خود مخاطب جمع نموده و تهیه نماینده و عوامل را به نان و نوایی هرچند اندک برساند.

امیری گفت: در زمانی نه چندان دور صِرف حضور بازیگران مشهور سینما و تلویزیون در یک اثر می توانست فروش گیشه را برای آن اثر تضمین کند در همان زمان اهالی هنر اصیل تئاتر بار ها نوشتند و گفتند و فریاد زدند که حضور سلبریتی ها در تئاتر در کوتاه مدت درآمد سالن های خصوصی را افزایش می دهد، ولی در طولانی مدت به هنر اصیل تئاتر ضربه خواهد زد چرا که دیگر مخاطب برای دیدن تئاتر به سالن نمی آید فقط برای تماشای سلبریتی ها می آید.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر دیگر تنها مشکل تئاتر حضور سلبریتی ها نیست و حتی حضور سلبریتی ها هم فروش یک نمایش را تضمین نمی نماید، اضافه نمود: بخش عمده ای از مخاطبین تئاتر به طنز سطحی و طنز آمیخته با حرکات و دیالوگ های جنسی عادت نموده اند و دیگر با هر موقعیتی خنده شان نمی گیرد و با هر گره دراماتیکی ذهنشان را مشغول نمی نمایند، امروز بخشی از مخاطبین سالن های خصوصی شبیه مخاطبین کمدی های طنز شبانه شده اند و از نمایش های متفکر هم انتظار چنین صحنه ها و دیالوگ هایی دارند، امروزه سالن های دولتی کم و در اختیار عده و گروهی خاص هستند و سالن های خصوصی تبدیل شده اند به سالن های لاله زار قدیم و دیگر جایی برای نمایش های فاخر در آن ها نیست.

این کارگردان تئاتر یادآور شد: وقتی تصمیم گرفتم که نمایشی جدی و بدون عناصر مبتذل را در سالنی خصوصی به روی صحنه ببرم به این امر واقف بودم، ولی باز فکر می کردم جریان تئاتر اصیل زنده است، می انگاشتم هنوز می گردد کار خوب کرد و انتظار بازخورد خوب را داشت، اما نمی دانستم که تئاتر و هنر در ایران اسیر جریان های سیاسی است و این عوامل و سیاهی لشگر های جریان های سیاسیِ عمدتا اپوزیسیون هستند که چرخه تئاتر را می چرخانند.

وی با بیان اینکه هنوز جریان معتقد و متعهد به میهن در میان جامعه تئاتری غریب و بایکوت است، شرح داد: قبلا نمی دانستم که هر اتفاق سیاسی می تواند بصورت کاملا مستقیم بر شرایط تئاتر کشور تاثیر بگذارد، گویی که تئاتر امروز حیاط خلوت جریانات سیاسی است، اما ماجرا از آنجا جالب تر و البته واضح تر شد که سفیر انگلستان سردمدار اعتراضات به ظاهر مردمی به سقوط هواپیمای مسافربری به خاطر خطای انسانی شدند و بعضی آرتیست های پیشکسوت به تبعیت از ایشان عرصه تئاتر را برای اعتراضات خود انتخاب کردند و به گروه های تئاتری فشار آوردند که در وهله اول از شرکت در جشنواره فجر و سپس از اجرای عموم انصراف بدهند.

امیری در این باره اضافه نمود: چند ساعت مانده به اجرا زنگ ها و تهدید ها و تطمیع ها آغاز شد که چرا از اجرای عموم و شرکت در بخش خارج از مسابقه جشنواره تئاتر فجر انصراف نمی دهید و باید ده ها دقیقه به ایشان شرح می دادم که اولا یک حادثه در شرایط جنگی چه ربطی به تئاتر دارد و ثانیا اگر هنرمند تئاتری قرار است به کم کاری ها و خطا های انسانی در این مورد و موارد دیگر اعتراض کند - که وظیفه دارد این کار را بکند- باید زبان هنر را انتخاب کند و نه کنش گری سیاسی را.

وی همچنین گفت: متاسفانه این روز ها تئاتر و به خصوص تئاتر جدی و متکفرانه قربانی حرکت های سیاسی عده ای شده است که بواسطه نزدیکی به گروه های سیاسی ناگریز از کنشگری سیاسی هستند و لذا حال تئاتر و سالن های نمایش و عوامل نمایش ها خوب نیست، گروه نمایش مجلس قتل رئیس جمهور به همراه چندین نمایش دیگر در این زمانه پیش قدم شد تا چراغ نمایش را در این کشور روشن نگه دارد و حساب تئاتر را از کارناوال های سیاسی و از کنشگری سیاسی جدا نگه دارد، هر چند اعتراض به کمی ها و کاستی ها و احیانا خیانت و نادرستی ها را وظیفه ذاتی خود می داند و نمایش اخیر نیز به همین مسئله یعنی خائنین و نفوذی ها در مراکز تصمیم گیری و امنیتی می پردازد.

امیری با بیان اینکه هنرمند تئاتر کشور و کسی که تئاتر را مانند خانواده خود و مانند عزیزان خود دوست دارد و صحنه تئاتر را به مثابه خانه خود می داند، از این نامردمی ها و کارشکنی ها، از کسادی و بی رونقی و تحریم تئاتر خسته نمی گردد، شرح داد: همانگونه که در سال های سخت جنگ تحمیلی تئاتر زنده ماند، جامعه تئاتری زنده خواهند ماند و به کار خودشان ادامه خواهند داد، اما چیزی که ما را خسته می نماید این است که مدیران داعیه دار هنر اصیل تئاتر حتی برای دیدن نمایشی که با خون دل ده ها نفر این روز ها روی صحنه است قدم رنجه نکردند، چه برسد به اینکه فردی ککش بگزد که باید از چنین گروه هایی حمایت کرد که آخرین حضورشان نباشد.

وی در سرانجام شرح داد: اگر قرار باشد وضع تماشاخانه ها و سرمایه های بخش خصوصی چنین باشد که حال هست، دیگر کسی برای دیدن تئاتر ارزشمند و حرفه ای به سالن ها نمی رود و روزی که جامعه از جذابیت های سطحی اکنون سیراب گردد، روزی که تئاتر به خاطر منافع مالی سالن داران خصوصی هر روز تایمش کوتاه تر و ریتمش تند تر گردد، دیگر تئاتری وجود نخواهد داشت، تئاتر به مثابه یک هنر انسانی و اخلاقی در حال احتضار است و اگر به دادش نرسیم پس فردا روزی دیگر زنده نخواهد بود.