احیای کوچه باغ های تاریخی سمنان راهی برای جذب بیشتر گردشگران است - سفر به هند

جهت دریافت خدمات طراحی داخلی ویلا دوبلکس با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

حال خوش سمنان در صفای کوچه باغ ها

کوچه باغ جان شعرگونه در خود دارد. حتی شعر کوچه فریدون مشیری هم بیش از هر چیزی تصویر یک کوچه باغ را در ذهن مجسم می نماید و سهراب سپهری هم در شعرش کوچه باغ را سبزتر از خواب خدا توصیف می نماید.

انگار کسی که وارد کوچه باغ می گردد، از هر حس و حال ناخوشایندی که دارد رها می گردد و لذت طبیعت به جانش می افتد. در آنجا انگار اختیار زمان در دستان آدم است؛ می تواند به گذشته سفر کند و انسانهای قدیمی و داستانهایی را ببیند که درست در همان مکان که اکنون ایستاده، در جریان است.

سمنان در گذشته شهری میان باغ ها بوده و کوچه باغ های متعددی داشته است که هرکدام نام مخصوص خود را دارند و داستانی که در پس این نامها نهفته است. با وجود مشکل کم آبی که از دیرباز تا کنون گریبانگیر سمنان بوده و هست، نظام تقسیم آب دقیق و منظمی آب را در روزهای خاصی از هفته به محله ای معین می برده و به این ترتیب باغداران این آب کم را محبت آمیز با هم شریک می شدند.

این فضای قدیمی و واقعی سمنان، امروز به همت شهرداری بازسازی و احیا شده و این طرح می تواند امروز جهانگردان را از نقاط مختلف به این شهر بکشاند و دقایقی به آرامش و یک فضای دلنشین میهمانشان کند.

طرحهای باغ گشت، گامی در توسعه جهانگردی سمنان

مدیر امور جهانگردی شهرداری سمنان پیرامون احیای کوچه باغ های تاریخی سمنان راهی برای جذب بیشتر جهانگردان است، ابراز داشت: رودخانه سمنان با عبور از قسمت شرقی سمنان و کوهی به نام چندران و در امتداد جنوبی دامنه این کوه وارد محدوده تاریخی پارا شده و از موضعی به نام بَرجُم توزیع می گردد.

محمودرضا دارایی ادامه داد: در حال حاضر آب رودخانه پس از طی جهت برجم های پلکانی در پارا در پنج نهر به نامهای زاوغان، کوش مغان، کدیور، ناسار و اسفنجان و در نهایت جُنبدان، سراریز و در شش استخر ذخیره می گردد.

وی اضافه کرد: این شش استخر دارای بدنه های ضخیم از خاک رس است که در بالاترین ارتفاع نسبت به زمین های پایین دست خود نهاده شده است و به صورت شبانه روزی پر و خالی می گردد و در ادامه نیز به وسیله جوی های منشعب از هر استخر، در هریک از محله های تاریخی شهر برای تأمین آب مورد احتیاج توزیع می گردد.

مدیر امور جهانگردی شهرداری سمنان گفت: زاوغان، کوش مغان، کدیور، ناسار، اسفنجان، لتیبار و شاهجویی اسامی تاریخی این شش استخر بوده که به ترتیب از غرب تا شرق پهنه شهر را تشکیل داده اند و تا نیم قرن پیش محل ذخیره و پخش آب برای تأمین مصارف آبی هر یک از محله ها بوده و امروزه تنها برای مصارف کشاورزی شهری مورد استفاده قرار می گیرد.

دارایی توضیح داد: نظام سنتی تقسیم آب شهر سمنان که با شماره 400 در تاریخ پنجم دی ماه 1390 در ردیف فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسید، همیشه به عنوان یک عامل پویا در شهر عمل نموده و این تعادل، هویت شهری سمنان را شکل داده که حاصل آن منظر شهری یکپارچه با طبیعت و منظر فرهنگی شاخص است.

وی اظهار کرد: امروزه شیوه نظام سنتی تقسیم آب با قدمتی بیش از 700 سال، میراث دار این تاریخ ارزشمند است و توسط کشاورزان شهری در پهنه باغ های وابسته به هریک از محله ها مورد بهره برداری قرار می گیرد.

مدیر امور جهانگردی شهرداری سمنان اعلام کرد: اجرای طرحهای باغ گشت سمنان، گامی در راستای توسعه پایدار جهانگردی شهری است و با توجه به اینکه وجود عنصر آب به عنوان راهنمای جهانگرد نقش ایفا می نماید و توالی جاذبه های تاریخی و طبیعی هر جهت را وابسته و پیوسته می سازد.

دارایی تاکید نمود: باغ گشت های شهرداری سمنان که با موضوع پیاده روی برگزار می گردد، با تعریف مبدا و مقصدهای معین از بین نقاط دارای جاذبه های جهانگردی و عبور از میان کوچه باغ ها و همچنین معابر شهر، امکان گذران اوقات فراغت و تفریح به صورت عملی در بافت تاریخی و طبیعی را برای شهروندان و جهانگردان فراهم می نماید.

هشت باغ راه در سمنان بازسازی شدند

شهردار سمنان ابراز داشت: شهر سمنان از دیرباز شهری در باغی در دل کویر بوده و این ویژگی از خصوصیات منحصر به فرد برای این شهر تلقی می گردد. سید محمد ناظم رضوی گفت: شهرداری سمنان در بخش مدیریت شهری در کنار بازآفرینی بدنبال بازشناسی شهر در ابعاد مختلف مانند زیست محیطی، ذخیره و نگهداشت بیشتر آب در کوچه باغ ها به منظور نشاط آفرینی و جذب جهانگرد است.

وی اضافه کرد: تا به امروز هشت باغ راه در شهر سمنان بازسازی شده و بازسازی 2 باغ راه دیگر نیز تا انتها سال جاری تکمیل می گردد.

ناظم رضوی توضیح داد: باغ راه انجیلادر محله جهادیه، میان محله در محله زاوغان، پیش برجم در محله زاوغان، نی کیژه در نزدیکی استخر کدیور، سفیدپل در محدوده حکیم الهی، مهر در استخر ناسار، کندنه در محدوده کدیور و باغ راه دیگر در نزدیکی امامزاده اشرف (ع) از جمله باغ راه های بازسازی شده در شهر سمنان است.

ناظم رضوی اعلام کرد: پیاده روی در باغ ها یکی از برنامه های شهرداری سمنان در بازسازی باغ راه ها است و ایجاد مجتمع جهانگرددی در زاوغان مجاور آسیاب و ایجاد پل طبیعت از برنامه های در دست اجراست.

وی عنوان نمود: باغ و باغ راه ها به عنوان یکی از ظرفیت های مهم جهانگردی شهری سمنان با تأثیر بر ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و تعاملی افراد، یکی از بهترین نمونه های فضای سبز شهری است که بر افزایش نشاط و شادابی شهروندان اثر می گذارد.

شهردار سمنان گفت: مقایسه تصاویر سال 96 قبل از اقدام برای حفط باغها با تصاویر سال 98 بعد از اقدام نشان می دهد درصد زیادی از باغهای شهر حفظ و دوباره سبز شدند.

وی توضیح داد: با بازسازی باغ راه ها و باغ ها، 30 تا 50 درصد مصرف آب در شهر سمنان بهینه شده است. شهردار سمنان گفت: باغ جهانگردی فدک در محله جهادیه در نوروز سال جاری به بهره برداری خواهد رسید.

طرح خوبی که نقدهایی هم به آن وارد است

کارشناس معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی استان سمنان ابراز داشت: از نگاه کارشناسان مختلف، نقدهای مختلفی به طرح احیای باغ راه ها وارد است اما در کل، کار درست و پسندیده ای است.

حمیدرضا دوست محمدی ادامه داد: البته اگر این کار با کم و کیف بهتری انجام می شد، بیشتر می توانست به حفظ اصالت باغ راه ها یاری کند.

وی گفت: اگر تمام کوچه باغ ها سنگ فرش گردد، به اصالت این باغ ها ضربه می خورد اما وقتی یک محوطه تاریخی به منظور جذب جهانگرد در تمام فصول سال ساماندهی می گردد، باید بدنبال آن اقداماتی نظیر ساماندهی معابر نیز به خوبی انجام گردد، زیرا در حالت طبیعی معابر کوچه باغ ها خاکی است و در فصول بارانی عبور از آن برای جهانگردان مشکل می گردد.

وی اضافه کرد: اگر باغ راه به طور کلی سنگ فرش گردد، کیفیت محیطی آن در فشار قرار می گیرد. به این معنی که با سنگفرش کردن معابر، حتی به صورت خشکه چین، ریشه درختان موجود در باغ ها نفس کش خود را از دست می دهند و عمر مفید درختان کم می گردد. پس باید تمهیداتی اندیشیده گردد که راه نفس کش برای درختان باقی بماند و در عین حال راه عبور از این باغ ها هموار باشد.

کارشناس معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی استان سمنان توضیح داد: منابع آبی که از دل این کوچه باغ ها عبور می نماید باید مدیریت گردد و از هدررفت آن جلوگیری گردد اما این به این معنا نیست که حتی ریشه درختان هم نتوانند از این آب بهره ببرند؛ زیرا به این ترتیب به طبیعت آسیب وارد می گردد.

دوست محمدی گفت: بنابراین باید در شیوه سنگفرش کردن این معابر بازنگری گردد و مکانهایی که درخت وجود دارد، به صورت خشکه چین فقط در حدی که بگردد عبور کرد سنگفرش گردد و باقی قسمت ها به صورت طبیعی باقی بماند.

وی ادامه داد: همچنین بازسازی دیوارهای این باغ ها باید با چینه و خشت انجام گردد و به هیچ وجه نباید از آجر و، سیمان و مصالحی از این قبیل استفاده گردد. مصالح بومی استان سمنان خشت و گل است و در صورتی که بازسازی این دیوارها اصولی انجام گردد، تا 200 سال دیگر استحکام لازم را خواهد داشت.

وی ادامه داد : همچنین از نظر علمی، تبادل حرارت و رطوبت دیوار خشتی با محیط اطراف به صورتی است که موجب آزار و اذیت درختان نمی گردد و از طرفی هدررفت سرمایه هم وجود نخواهد داشت.

دوست محمدی گفت: ضروری است باغداران در کنار این دیوارهای خشتی درختانی بکارند که کوچه باغ های قدیم را به خاطر بیاورد و سایه بانی برای عبور رهگذران ایجاد گردد و محیطی دلنشینی فراهم گردد.

کارشناس معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی استان سمنان اعلام کرد: ضرورت دارد شهرداری متخصصین حوزه های مختلف را در این طرح دخیل کند که این طرح مهم و پرفایده، بدون عیب و نقص انجام گردد اما در کل این طرح پسندیده ای است که محیطی برای جذب جهانگرد آماده گردد و رغبتی برای کوچ باغداران به این مکانها به وجود آید.

وی اضافه کرد: امید است در آینده شاهد این باشیم که این کوچه باغ ها به عنوان اولین مقصد جهانگردی و فضای زنده شهر سمنان، تفرجگاه اصلی مردم شهر و پذیرای جهانگردان از نقاط مختلف باشد.

دوست محمدی ابراز داشت: با توجه به تفاهم نامه های میراث فرهنگی و جهادکشاورزی، و تلاشهایی که از سوی شهرداری سمنان اجرا شده، باغ های سمنان با نگاه جهانگردی آباد می شوند و هم کشاورزی از این طرح منفعت می برد و هم گام بلندی در راستای احیای جهانگردی شهر سمنان برداشته می گردد و نگاه قدیم به این شهر، به عنوان شهری در بین باغ ها دوباره زنده خواهد شد.

احیای باغ ها، راه تنفس شهر و فراوری اکسیژن

رئیس شورای اسلامی شهر سمنان اعلام کرد: باغ های داخل شهر سمنان اغلب در جنبه تفریحی و سرگرمی مورد استفاده قرار می گیرند و مالکان زمین های کشاورزی و باغ ها برای فروش فراوریات و کسب درآمد در بیرون از مناطق باغی شهر اقدام می نمایند، ایجاد بازارچه ای برای فروش محصولات کشاورزی در باغ راه ها می تواند جنبه مالی کشاورزان این مناطق را تقویت کند.

سید مسعود سیادتی ادامه داد: کشاورزان می توانند در باغ راه های ایجاد شده محصولات کشاورزی خاص کویری، گیاهان دارویی، گل نرگس را کشت و در این بازارچه به فروش برسانند.

وی اضافه کرد: حفظ باغ های درون شهر سمنان از دغدغه های شهروندان و همچنین مدیریت شهری است و با توجه به اینکه فضاهای سبز مصنوعی فقط جنبه تزئینی دارد و به آب و هوا یاریی نمی نماید، با احیای این باغ ها می توان امکان تنفس برای هوای شهر را با فراوری اکسیژن فراهم کرد.

رئیس شورای اسلامی شهر سمنان گفت: نگاه مالی و تجاری باعث می گردد به تدریج باغ ها به منظور تغییر کاربری توسط صاحبان و بنگاه های مالی از بین بروند ولی طرح هایی مانند بازارچه ها حمایتی از باغداران برای جلوگیری از تخریب باغهاست.

سیادتی توضیح داد: یکی از طرح ها در دوره اول و دوره فعلی شورای اسلامی شهر سمنان برای حفظ باغ ها و تبدیل آن به فضای سبز، پیشنهاد ساخت ویلا به صاحبان باغ در مساحت مشخص شده بود تا به این بهانه از تغییر کاربری باغ ها صرف نظر نمایند، اما این طرح به علت های مختلف از جمله مساله دسترسی به امکانات شهری اجرا نشد.

وی گفت: طرح ترمیم و سنگفرش کردن باغ راه با در اختیار گذاشتن مصالح برای باغداران به منظور ترمیم آبراه و جهت باغ ها مورد استقبال نهاده شد و به غیر از احیای کوچه باغ ها در راستای جهت جهانگردی انگیزه ای را برای حفظ باغ ها توسط صاحبان آن به وجود آورد.

رئیس شورای اسلامی شهر سمنان گفت: طرح حمایتی جهانگردی شهرداری سمنان در راستای بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت تاریخی برای سرمایه گذاران در نظر گرفته شده و سهم دولت که پیشتر شهرداری 50 درصد آن را ضمانت می گرفت، در سال 98 حذف شده است، تا جذب و حمایت سرمایه گذاران برای بازسازی و بهره برداری از بافت تاریخی شهر را بدنبال داشته باشد.

وی اضافه کرد: این طرح باعث افزایش ارزش اضافه نموده زمین های کشاورزی شده و رغبت باغداران و نسل های آینده را برای حفظ این زمین ها که در دل شهر سمنان وجود دارد افزایش می دهد.

احیای کوچه باغ ها، علاوه بر تقویت جهانگردی و رونق اقتصاد کشاورزان، در افزایش نشاط اجتماعی و زنده تر شدن فضای شهر سمنان نقش بسزایی دارد. امید است با بهره گیری از نظر کارشناسان، احیای اصولی تر و بی نقص این کوچه باغ ها تداوم یافته و چهره تاریخی شهر سمنان هرچه زیباتر و اصیل تر در مقابل چشمان مردم بومی و جهانگردان خودنمایی کند. بی شک، ارزش و اهمیت چنین طرحهایی در سالیان آینده بیشتر معین می گردد.