چرایی اصلاح حریم و عرصه محوطه سیمره و آخرین شرایط آن توضیح داده شد - سفر به هند

آبان 1401 بود که معاون میراث فرهنگی استان ایلام از اصلاح حریم شهر تاریخی سیمره اطلاع داد و با شرح اینکه براساس ضوابط میراث فرهنگی هرگونه ساخت و ساز و فعالیت در حریم و عرصه محوطه های تاریخی ممنوع است، درباره دلایل این اصلاح حریم گفت: بعضی از مالکان زمین های اطراف سیمره به علت ممنوعیت ساخت و ساز دچار مشکل شده اند و میراث فرهنگی باید برای برطرف این چالش ها خریدار این زمین ها باشد. معین حریم و عرصه موجب می گردد ما بدانیم کدام یک از زمین ها را باید خریداری کنیم. این بازنگری حریم و عرصه سیمره، آخرین اصلاحیه آن است و پس از تأیید، حریم و عرصه نهایی آن است.

حالا جمال شیخی، مدیر پایگاه پژوهش ملی سیمره و سرپرست کاوش باستان شناسی سیمره می گوید: در این شهر تاریخی سه ماه کار میدانی انجام دادیم و بیش از دو هزار صفحه باید برای آن گزارش فنی آماده کنیم. کاوش ها و حدس برای اصلاح حریم سیمره به اتمام رسیده است و گزارش آن در حال نهایی شدن است که احتمال می دهیم تا خاتمه خرداد آماده گردد و به پژوهشگاه میراث فرهنگی ارائه دهیم و اگر مورد تایید پژوهشکده قرار گیرد باید به شورای حریم وزارتخانه ارسال گردد تا حریم و عرصه تازه آن تصویب گردد.

او در پاسخ به این سوال که آیا حریم و عرصه سیمره کوچکتر شده است، تاکید می نماید که حریم سیمره کوچکتر نشده و شاید بیشتر هم شده باشد و عرصه سیمره 120 هکتار بوده و الان به 130 هکتار رسیده است.

مدیر پایگاه پژوهش ملی سیمره اضافه می نماید: با حدس تازه، قسمت هایی در حریم درجه یک یا عرصه قرار داشتند که آثاری در آنها وجود نداشت و در صورت تایید و تصویب وزارتخانه آزادسازی می شوند و دیگر ضوابط نخواهند داشت.

سرپرست کاوش باستان شناسی سیمره بعلاوه درباره اینکه چرا در سیمره اصلاح حریم و عرصه اجرا شده، اظهار می نماید: این اصلاح و حریم خواسته مردم و بعضی از نهادهای دولتی بود تا مسائل مردم آن منطقه حل گردد. به طور کلی به چند علت تصمیم گرفته شد که حریم و عرصه سیمره (دره شهر) اصلاح گردد. یکی از این مسائل، ضوابط حریم درجه یک آن بود که مانند ضوابط عرصه این محوطه تاریخی بود.

او می گوید: عرصه اصل اثر است و حریم محدوده حفاظتی است که برای عرصه معین می نمایند. دره شهر چهار حریم داشت که حریم درجه یک آن ممنوعیت عرصه را داشت، در حالی که در روال تازه اینطور نیست و ضوابط عرصه و حریم فرق دارد. در عرصه کلا ممنوعیت هایی وجود دارد، اما طبق ضوابط تازه این ممنوعیت ها در حریم کاهش می یابد.

شیخی ادامه می دهد: مشکل دیگر این است که در عرصه این شهر تاریخی دو روستا به نامهای بهمن آباد و رشنوآباد وجود دارند که مسائل ساخت و ساز دارند. در قسمت شمالی روستای رشنوآباد ساخت و سازهایی حدود 20 سال پیش اجرا شده، اما امروز ساخت و ساز ممنوع است و این در حالی است که در بافت هادی و محدوده روستا نیست، اما در جنوب آن ساخت و ساز با ارتفاع هشت متر مجاز است. این ضوابط باید اصلاح شوند و باید یاری کنیم مردمی که در گذشته ساخت و سازی انجام دادند و خانه دارند، حداقل بتوانند روی پی خانه های قبلی تعمیرات و ساخت وسازی انجام دهند نه این که بنا را توسعه دهند، اما در حال حاضر تعمیرات هم نمی توانند انجام دهند و وام مسکن به آنها تعلق نمی گیرد.

مدیر پایگاه پژوهش ملی سیمره می افزاید: روستای بهمن آباد نیز به طور کلی روی عرصه قرار گرفته است، اما به گفته اهالی، کد روستا ندارند و جز شهر هستند. در این روستا نیز در گذشته که ضوابط وجود نداشت، ساخت و سازهایی اجرا شده و مردمی سکونت دارند، اما در حال حاضر اجازه ساخت و ساز و بازسازی ندارند. حال باید ببینیم وزارتخانه چه تصمیمی درباره آن می گیرد و ممکن است اجازه ساخت و ساز در همان محل ساختمانهای قدیمی را بدهد.

او با بیان اینکه مسائل حریم و عرصه سیمره پیچیده است و این اصلاح حریم و عرصه برای حل مسائل مردم اجرا شده است، می گوید: اصلاح عرصه و حریم بدون در نظر گرفتن آزادی زمین ها و محوطه های اطراف آن اجرا شده است، حدس انجام دادیم تا ببینیم آثار تا کجا ادامه داشته و وقتی نتیجه آن معین شد، عرصه هم معین می گردد. بعد از آن هم یک حریم پیشنهادی اعلام می کنیم. حالا ممکن است این حریم بیشتر یا کمتر گردد، در این اصلاح حریم و عرصه ممکن است زمین هایی که معین شده و خارج از عرصه ما هستند، آزاد شوند.

شیخی درباره یافته های باستان شناسی این حدس می گوید: در گذشته هر وقت صحبت از دره شهر می شد قدمت آن را به دوران اسلامی نسبت می دادند، اما در کاوش های تازه آثاری از دوران اشکانی و ساسانی نیز پیدا کردیم. آثار دیگری هم کشف کردیم که ممکن است قدمت بیشتری داشته باشند، اما باید روی آنها مطالعه و بعد نتیجه گیری کنیم.