آموزش گام به گام نصب نرم افزار اکانتینگ میکروتیک - سفر به هند

روتربردهای میکروتیک یک سرور مجازی به جای یک سرور فیزیکی در شبکه پیاده سازی نموده و بعد امکان نظارت و اکانتینگ اینترنت برای کاربران را فراهم می نمایند.

خود سیستم عامل RouterOS میکروتیک ابزارهایی مانند User Manager و IP Accounting Tool برای اکانتینگ میکروتیک دارد و به شما قابلیت های مختلفی روی سرویس های VPN و PPPoE و HotSpot می دهد.

ما در این مطلب می خواهیم درباره اکانتینگ میکروتیک صحبت کنیم و در ابتدا بگوییم اصلا چرا به نرم افزار اکانتینگ میکروتیک احتیاج داریم و بعد به ویژگی ها و معینات و قابلیت های ابزارهای اکانتینگ میکروتیک بپردازیم. در آموزش امنیت شبکه به طور مفصل درباره انواع و ویژگی ها و مزایای نرم افزارهای اکانتینگ صحبت شده است و به صورت بسیار جزئی و ویژه آن ها را مورد آنالیز قرار می دهند ولی ما اینجا می خواهیم فقط یک منظره از این ابزارها ارائه بدهیم!

اگر شما هم یک شرکت سرویس دهنده اینترنت هستید یا از اینترنت در یک کافی شاپ، هتل، مجتمع خرید، محتمع تفریحی و تفریح، سازمانی با ده ها کاربر و کارمند و نظایر این ها استفاده می کنید؛ احتمالا به میکروبردهای میکروتیک و بعد نرم افزار اکانتینگ اینترنت احتیاج دارید. پس، چندان بد ربط نیست که تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

نرم افزار اکانتینگ چیست؟

هر کجا که بحث پهنای باند و ترافیک مطرح باشد؛ پای نرم افزارهای اکانتینگ اینترنت و شبکه نیز باز می گردد. به زبان ساده، نرم افزار اکانتینگ به ابزار و برنامه ای گفته می گردد که امکان نظارت، کنترل و مدیریت پهنای باند شبکه و اینترنت را فراهم می نماید؛ حالا این شبکه و اینترنت مربوط به یک سازمان با ده ها و صدها کارمند باشد یا مربوط به یک کافی شاپ با 10 مشتری باشد.

در مکان هایی که از اینترنت و پهنای باند شبکه به صورت اشتراکی استفاده می گردد؛ اگر یک تقسیم بندی، اولویت بندی و سهمیه بندی روی ترافیک و پهنای باند هریک از مصرف نماینده ها و دستگاه های متصل به اینترنت صورت نگیرد؛ عملا نمی توان از آن اینترنت استفاده کرد.

با یک نرم افزار اکانتینگ اینترنت می تواند تمام دسترسی های کاربران و کامپیوترها به شبکه و اینترنت را مدیریت و محدود کرد؛ مقدار مصرف ترافیک و اینترنت هریک از آن ها را مقدار گیری و گزارش گیری کرد؛ برای هر کاربر و دستگاه یک حداقل و حداکثر مصرف ترافیک تعریف کرد؛ ساعت های معینی برای اتصال به اینترنت معین کرد و از دانلودهای بی نهایت یا استریم هایی که کل پهنای باند شبکه را اشغال می نمایند؛ جلوگیری کرد.

معمولا مدیران شبکه از نرم افزارهای اکانتینگ برای کارهایی دیگر مانند گزارش گیری ها از مقدار مصرف روزانه، هفتگی و ماهیانه کارمندان یا نحوه استفاده آن ها نیز سود می برند.

یکی دیگر از وظایف نرم افزارهای اکانتینگ شبکه و اینترنت، احرازهویت کاربران و اعتبارسنجی دسترسی ها است. در واقع، بسیاری از کسب وکارها و سازمان از برنامه های اکانتینگ برای افزایش امنیت و اطمینا پذیری سرویس های خود استفاده می نمایند. در یک نرم افزار اکانتینگ می توان کاربر به یک سری صفحات وب یا سرویس های اینترنت خاص محدود کرد و اجازه دسترسی به هر نشانی روی اینترنت را نداشته باشد یا هر نرم افزاری اجرا و استفاده نکند. در آموزش شبکه های کامپیوتری، می توانید اطلاعات بسیار جامع تری درباره نرم افزارهای اکانتینگ پیدا کنید.

چرا به نرم افزار اکانتینگ میکروتیک احتیاج داریم؟

یکی از دلایل نصب و راه اندازی سیستم عامل RouterOS میکروتیک روی یک سیستم ویندوزی و ساخت ماشین مجازی، مباحثی مانند لود بالانسینگ، وی پی ان، فیلترینگ، فایروال و مدیریت کاربران است. بسیاری از شرکت ها و سازمان ها به جای خرید یک روتر یا سوئیچ سیسکو به قیمت بسیار گزاف و بعد استفاده از آن در شبکه و اینترنت داخلی خود، یک روتربرد میکروتیک به همراه سیستم عامل RouterOS نصب می نمایند تا بتوانند کاربران و منابع شبکه را مدیریت و کنترل نمایند.

میکروتیک برای مدیریت پهنای باند اینترنت و سهمیه بندی ترافیک برای هر کاربر، مدیریت منابع شبکه و حجم مورد استفاده به وسیله هر منبع و مدیریت دسترسی ها و مجوزها، مزایای بسیار بزرگی دارد ولی لزوم بهره گیری از آن ها، به کارگیری یک نرم افزار اکانتینگ میکروتیک قدرتمند و انعطاف پذیر است.

نمایی از نرم افزار User Manager میکروتیک

شما می خواهید در شبکه و اینترنت خود یک سرویس Hotspot یا VPN یا PPTP راه اندازی کنید ولی نمی توانید به همه کاربران اجازه دهید بدون هیچ گونه نظارت و کنترل و محدودیتی به این سرویس ها متصل شوند؛ چون در همان لحظه نخست، این سرویس ها از کار می افتند.

اما نرم افزار اکانتینگ میکروتیک به شما اجازه می دهد برای هر کاربر یک حجم معین (مثلا 50 گیگابایت) یا مدت زمان اعتبار اکانت (مثلا 30 روزه) تعریف کنید و بعد زمانی که این اعتبارها تمام شد؛ دوباره تصمیم بگیرید این اعتبارها تمدید شوند یا خیر!

می توانید ساعت های معینی، مثلا 9 صبح الی 16 بعدازظهر را برای اتصال به اینترنت و منابع شبکه تعریف کنید یا اینکه کاربران را در چندین گروه تقسیم بندی نموده و به هر گروه یک سری خصوصیات بدهید. قطعا مدیران میانی سازمان شما باید دسترسی های بیشتری نسبت به کارمندان سطح پایین داشته باشند یا شاید اصلا بعضی کاربران به 50 گیگابایت اینترنت احتیاج نداشته باشند و باید در طول ماه بیشتر از 5 گیگابایت اینترنت مصرف ننمایند.

حتی ساده ترین سخت افزارهای میکروتیک هم احتیاج به نرم افزار اکانتینگ میکروتیک دارند؛ لذا این مبحث برای کاربران میکروتیک بسیار اهمیت دارد و غالبا پس از مدتی کار با RouterOS یا Winbox به آن احتیاج پیدا خواهند کرد. پیشنهاد می کنیم برای آشنایی بیشتر با روتربردهای میکروتیک به آموزش های ویدئویی فرادرس از لینک زیر مراجعه کنید:

• آموزش روتینگ میکروتیک فرادرس - کلیک کنید

آشنایی با نرم افزار اکانتینگ میکروتیک

روی میکروبردهای میکروتیک می توان نرم افزارهای اکانتینگ شخص ثالث نصب کرد ولی برترین ابزار داخلی برای سیستم عامل RouterOS، سیستم مدیریت کاربران User Manager است. User Manager یک اپلیکیشن RADIUS سرور است که به وسیله خود میکروتیک توسعه داده شده است و می توان بدون پرداخت هزینه ای و با کمترین دردسر آن را نصب و استفاده کرد. اصولا، برای مدیریت کاربران شبکه و اینترنت در RouterOS باید یک سرور RADIUS نصب کنید تا بتوان از فرآیندهایی مانند احرازهویت و اعتبارسنجی کاربران، دسترسی ها و مجوزها به صورت یکپارچه و بومی روی سرویس های مختلف استفاده کرد.

اولین بار، بسته آزمایشی UM در RouterOS 4 ارائه شد و اکنون از تمام معماری های RouterOS از جمله x86 و Cloud Host Router پشتیبانی می نماید. از User Manager می توان برای احرازهویت (authentication)، احراز دسترسی و مجوزها (authorization) و اکانتینگ کاربران روی روتربردهای میکروتیک مبتنی بر RouterOS، سرویس های PPPoE و Hotspot و DHCP و بی سیم سود برد.

نرم افزار User Manager میکروتیک

اگرچه ماژول User Manager به طور کامل به وسیله تیم میکروتیک، توسعه داده شده است ولی به طور پیش فرض در سیستم عامل RouterOS موجود و نصب شده نیست. بنابراین، اگر بخواهیم از این اپلیکیشن RADIUS استفاده کنیم؛ باید به طور دستی پکیج User Manager Package را نصب کنیم. بسته User Manager روی پلتفرم های MikroTik RouterBOARD و MikroTik CHR یا MikroTik RouterOS برای پی سی نصب می گردد. چون معمولا RouterBOARD منابع محدودی دارد؛ بهتر است همواره UM را روی CHR یا PC RouterOS نصب کنید.

تقریبا هر چیزی که از یک نرم افزار اکانتینگ میکروتیک انتظار دارید؛ در بسته User Manager خواهید یافت و پس از نصب آن، دیگر احتیاجی به افزودن نرم افزارهای اکانتینگ دیگر یا ابزارهای مانیتورینگ و مجوزدهی شخص ثالث ندارید. این برنامه از انواع سیستم های اعتبارسنجی از جمله MS-CHAP و CHAP و PAP و EAP-TLS و EAP-TTLS و EAP-PEAP پشتیبانی نموده و با پروتکل هایی مانند IPsec و PPP و DHCP و Hotspot کاملا سازگار است. برای توضیحات بیشتر هریک از این سرویس ها و پروتکل ها به آموزش روتینگ میکروتیک فرادرس مراجعه کنید.

آموزش نصب User Manager روی RouterOS

اشاره کردیم که ماژول User Manager به طور پیش فرض روی سیستم عامل RouterOS نصب نشده است.

ابتدا باید بسته User Manager Package را از آرشیو میکروتیک دانلود کنید اما پیش از اینکه سراغ دانلود این نرم افزار اکانتینگ میکروتیک بروید؛ باید نسخه RouterOS و معماری دستگاه خود را بدانید.

برای یافتن نسخه RouterOS و معماری دستگاه خود، از نرم افزار Winbox وارد منوی System > Resources شوید. در فیلدهای Architecture Name و RouterOS Version در پنجره ظاهر شده Resources می توان این اطلاعات را یافت. مثلا در تصویر زیر روی میکروتیک CHR می بینید که معماری سیستم x86-64 و نسخه RouterOS برابر با (stable) 6.46 است:

حالا وقتش رسیده که به بروید و نسخه RouterOS متناظر با سیستم خود را یافته و فایل زیپ مطابق با معماری سیستم خود را دانلود کنید. مواظب باشید که حتما باید فایل all packages zip را دانلود کنید:

پس از دانلود فایل all packages zip، فایل را از حالت فشرده خارج نموده و فایل user-manager NPK را یافته و در پنجره Winbox Files میکروتیک آپلود کنید:

پس از اینکه فایل User Manager را روی پنجره Files آپلود کردید؛ روتر را ریستارت کنید. هنگامی که روتر میکروتیک بالا آمد، مشاهده خواهید کرد که User Manager نصب شده و شما می توانید در راستا System > Packages مشاهده اش کنید:

پس از اینکه User Manager نصب شد؛ شما باید اقدام به پیکربندی User Manager RADIUS Server کنید. پیکربندی ساده و پایه UM شامل پیکربندی بخش های Customers و Routers و Users می گردد.

Customers: بخش Customers به عنوان سرویس دهنده در سرور RADIUS تعریف شده است. فقط کاربران مدیر سیستم و دارای مجوزهای لازم می توانند بخش رابط تحت وب سرور RADIUS دسترسی داشته باشند و به وسیله آن مدیریت کاربران، اعتبارها و روترهای RADIUS را تنظیم و پیکربندی نمایند. هر Customers می تواند صفر یا چند Customers فرعی و همین طور Customers والد داشته باشد. به این معنی که Customers به صورت سلسله مراتبی و درختی ذخیره می شوند و سطح هر Customers فرق دارد.

Routers: تنظیمات روترهای کلاینت (Client Routers) میکروتیک در این بخش هستند که احرازهویت کاربران استفاده می شوند. User Manager پرسش های اعتبارسنجی را از Client Routers دریافت نموده و به آن ها پاسخ می دهد. مثلا، سرویس Hotspot Server می پرسد: Is user ‘bob is allowed to use Hotspot؟ و User Manager جواب می دهد: Yes, but only 2 hours and give him IP 192.168.110.200. اگر یک روتر کلاینت ناشناس سوالی بپرسد؛ UM نادیده می گیرد. جدول Router در User Manager RADIUS Server همواره فهرستی از روترهای کلاینت مجاز را نگهداری می نماید.

Users: افرادی که به وسیله سرویس های مختلفی مانند PPP Server و Hotspot و DHCP Server و Wireless و با مجوزدهی یک Customers به روتر میکروتیک وصل شدند؛ در این بخش مشاهده و قابل کنترل و مدیریت هستند. در این بخش می توانید زمان های اتصال هر کاربر، ترافیک و سرعت او را محدود کنید. تنها Customers که مالک User است می تواند این تنظیمات و پیکربندی ها را انجام دهد و هر Customers نمی تواند سراغ User دیگری برود. به طور پیش فرض، هیچ کاربر یا User در سرور RADIUS وجود ندارد و Customers ها باید به تدریج یوزرهای خود را تعریف نمایند.

شاید بخواهید اطلاعات بیشتری درباره نحوه کار روتربردهای میکروتیک و سیستم عامل RouterOS و همین طور ماژول User Manager کسب کنید. خوش بختانه، سایت فرادرس آموزش های ویدئویی بسیار خوبی درباره میکروتیک دارد؛ از جمله آموزش زیر که درباره روتینگ روترهای میکروتیک است:

• آموزش روتینگ MicroTik - کلیک کنید.

ورود به نرم افزار اکانتینگ میکروتیک

برای اولین بار حساب کاربری Customer می تواند با اطلاعات لاگین admin و خالی گذاشتن باکس رمزعبور، به وسیله دستور زیر ساخته گردد:

[admin@MikroTik] /tool user-manager customer set admin password=adminpassword

بعد به وسیله دستور زیر می توانید مطمئن شوید که اکانت Customer ساخته و به UM افزوده شده است:

[admin@MikroTik] /tool user-manager customer> print Flags: X - disabled 0 login=admin password=adminpassword backup-allowed=yes currency=USD time-zone=-00:00 permissions=owner signup-allowed=no paypal-allowed=no paypal-secure-response=no paypal-accept-pending=no

در رابط کاربری گرافیکی نرم افزار Winbox نیز برای ورود به UM باید آدرس http://mikrotik-address/userman را در نوار آدرس مرورگر وب وارد نموده و باز هم مانند بالا در کادر User عبارت admin و در کادر Password چیزی ننویسید و بعد روی کلید Log in بزنید.

دقت کنید که حتما باید برای فایروال خود دسترسی به UM را تعریف نموده باشید و سرویس WWW نیز روی میکروتیک فعال باشد.

حالا می توانید انواع تنظیمات و دسترسی ها را برای سرویس های مختلف از جمله Hotspot براساس کاربران خود تعریف کنید. مثلا، با رفتن به منوی Profiles و زدن کلید Add می توانید یک پروفایل یا گروه کاربری تازه تعریف نموده و آغاز به مدیریت ترافیک و پهنای باند اینترنت کنیم. شما می توانید روزهای هفته، بازه زمانی اتصال هر روز و کلی تنظیمات و اولویت دهی های دیگر را مطابق نرم افزارهای اکانتینگ اینترنت رایج انجام دهید. در آموزش ویدئویی مدیریت کاربران شبکه با میکروتیک می توانید به طور کامل همه چیز درباره پیکربندی User Manager را یاد بگیرید.

مدیریت آسان کاربران در میکروتیک

به لطف ماژول User Manager در سیستم عامل RouterOS میکروتیک، شما می توانید صدها کاربر، دستگاه و منبع شبکه را به آسانی نظارت و مدیریت کنید. UM ماژولی است که به وسیله خود تیم میکروتیک توسعه داده شده است و بالاترین سازگاری و یکپارچگی را با سرویس ها و امکانات روتربردها و OS میکروتیک دارد.

همان طور که در این مطلب اشاره کردیم؛ User Manager یک نرم افزار اکانتینگ میکروتیک کامل از همه نظر است و شما با آن می توانید کارهای خارق العاده ای انجام دهید که شاید پیش از این هرگز به فکرشان نیفتاید. به همین علت هم است که سخت افزارهای میکروتیک این قدر محبوب هستند و در سازمان ها و شرکت های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

میکروتیک دنیای بی کرانی است که هرچه در آن پیش بروید؛ نکات و آموختنی های بیشتری خواهید یافت. اگر واقعا علاقه مند هستید درباره روتربردهای میکروتیک چیزهای بیشتر بیاموزید؛ پیشنهاد می کنیم به آموزش های فرادرس؛ از جمله آموزش ویدئویی زیر سری بزنید:

• آموزش روتربردهای میکروتیک فرادرس - کلیک کنید

منبع: شبکه چی